COVID-19 Salgını Tüberküloz Kontrolünü Olumsuz Etkiliyor!
Önemli bir halk sağlığı sorunu olan tüberkülozla etkin savaş için yılın ilk pazarı ile başlayan hafta, toplumu verem hastalığı ve hastalıkla mücadele konusunda bilinçlendirme amacıyla Verem Eğitimi ve Propaganda Haftası olarak kutlanmaya başlamıştır. Bu yıl 75. Verem Eğitimi ve Propaganda Haftası 02-08 Ocak 2022 tarihleri arasında kutlanacaktır. Bu haftanın amacı, toplumun verem (tüberküloz) hastalığı ve bu hastalıkla mücadele konusunda bilinçlendirilmesidir.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından Ekim ayında yayınlanan 2021 Küresel Tüberküloz Raporuna göre COVID-19 salgınının tüberküloz kontrol faaliyetlerine yaptığı olumsuz etki bütün çıplaklığıyla görülmektedir:
• Tüberküloz, COVID-19' dan sonra en fazla kişiyi etkileyen ikinci önemli bulaşıcı hastalıktır ve dünyada ölüm nedenleri içinde 13. sıradadır.
• COVID-19 salgını temel tüberküloz hizmetlerine erişimi ciddi şekilde etkilemiştir. 2020 yılında 2019'a kıyasla çok daha az sayıda kişiye tanı konularak tedavi edildi: Dünyada 10 milyon tüberküloz hastası vardır, fakat kayıtlı tüberküloz hastaları, 2019 yılında 7,1 milyon iken 2020 yılında 5,8 milyona düşmüştür. Tüberkülozdan koruyucu tedavi verilenlerin sayısında da %21 düşüş görülmüştür.
• 2015 ve sonrası için hazırlanan Tüberkülozu Bitirme Stratejisi'ndeki 2020 yılı hedeflerine de ulaşılamamıştır. Hastalıkta azalma hedefi olan %20 yerine %11 başarı sağlanmıştır; Ölümlerde %35 düşüş yerine %9,2 başarı sağlanmıştır; Yıkıcı maliyetle karşılaşmayanların oranı %0 hedeflenirken hastaların %47’si bu ekonomik etkiyle karşılaşmaktadır.
Ülkemizdeki tüberkülozlu hasta sayısı her yıl azalmaya devam etmektedir. Ancak, Türkiye’de de pandemi, tüberküloz kontrolünü olumsuz etkilemiştir. 2020 yılı verileri ile 2019 yılı verileri karşılaştırılmıştır. Buna göre verem savaşı dispanserlerinde yapılan muayene sayısı, korumaya alınan kişi sayısı, yapılan temaslı muayene sayısı ve bakteriyolojik inceleme sayıları yaklaşık %40 düzeyinde azalmıştır. Yeni kayıt edilen tüberkülozlu hasta sayısı %26 oranında azalmıştır. Dünyada tüberküloz hastalarının tanı almasında, tedavilerinde, temaslılarının muayenesinde, koruyucu tedavi uygulamalarında ciddi aksamalar yaşanmaktadır. Özellikle, tüberküloz hasta yükü fazla olan ülkelerde COVID-19 Salgınının etkisinin kalıcı olacağı düşünülmektedir. Dünyada son yıllarda verem savaşında başarılı bir çizgi izlenmektedir. COVID-19 Salgını ise bu mücadelede 5-8 yıllık bir gerilemeye neden olabilir.
Türkiye’de başarıyla sürdürülen verem savaşının uzun yıllar, istikrarlı şekilde sürdürülmesi gerekiyor. Coronavirus salgını nedeniyle zor günler yaşamaya devam ettiğimiz bu günlerde, benzer hijyen tedbirleri ile kendimizi, sevdiklerimizi ve çevremizi bulaşıcı hastalıklardan koruyabiliriz.